3.Richtlijnen leverancier-neutrale beschrijvingen - Algemene inleiding

Provider-Neutral E-Monograph MARC Record Guide

De richtlijnen in dit document zijn gebaseerd op de 'Provider-Neutral E-Monograph MARC Record Guide' uit 2009 met herzieningen tot september 2011.

Wat is een leverancier-neutrale beschrijving van een elektronische monografie?

De volgende punten zijn van belang:

• Eén bibliografische beschrijving voor alle equivalente manifestaties van een online monografie.
• Online manifestaties worden als equivalenten beschouwd als hun inhoud qua essentie identiek is, gebaseerd op de aanwijzingen van de auteur, titel, editie, uitgeversinformatie en fysieke beschrijving (collatie e.d.).
• Een ander afzonderlijk record is slechts nodig als de catalogiseerder tot de conclusie komt dat er sprake is van een andere manifestatie.
• Er kunnen zich gevallen voordoen waarin de documenten identiek zijn, hoewel de titels van elk van deze documenten kunnen verschillen.

Typen van online monografieën

De volgende typen online monografieën worden onderscheiden:

• Oorspronkelijk digitale documenten ('born-digital resources')
• Tegelijkertijd digitale en gedrukte edities
• Gescande reproducties van reeds bestaande documenten

Een leverancier-neutrale beschrijving wordt gemaakt ook als op het moment van catalogiseren er geen equivalente manifestaties bestaan.

Deze richtlijnen gelden dus niet voor lopende bronnen ('continuing resources'), d.w.z. seriële publicaties ('serials') en voortdurend geüpdatete en uitgebreide documenten ('integrating resources'). Voorbeelden van serials zijn reeksen en periodieken. Tot de integrating resources behoren onder meer losbladige uitgaven en websites.

Deze richtlijnen gelden dus ook niet voor offline monografieën, zoals publicaties op cd-rom.

NB Binnen WorldCat wordt de leverancier-neutrale techniek momenteel alleen toegepast op tekstuele online monografieën. Het is de bedoeling om aanvullende richtlijnen te maken voor online cartografische materialen, partituren, geluidsopnamen, visueel materiaal etc.

Gevolgen voor zoeken en verkrijgen van informatie

De creatie van een enkel record voor zoveel mogelijk documenten verbetert het zoeken en vinden van informatie in online catalogi. Overgaan op het leverancier-neutrale model legt meer de nadruk op de inhoud van een bron dan op de leverancier.

Relatie met FRBR

T.g.v. het leverancier-neutrale model worden er meerdere manifestaties van online monografische documenten in één beschrijving verwerkt.

Wat betekent leverancier-neutraal?

Op algemeen niveau worden in beginsel alleen de gemeenschappelijke gegevens van alle online manifestaties van het document vermeld maar wel inclusief de URL's van de verschillende leveranciers in kmc 4089.

De overige gegevens horen in principe op lokaal en exemplaarniveau thuis.

Voor het GGC is afgesproken om van bovenstaande richtlijnen in zoverre af te wijken dat de specifieke data van leveranciers op algemeen niveau worden gehandhaafd voor zover ze nodig zijn ter identificatie van de titelbeschrijving. Voor dit laatste is kmc 2230 Leveranciersproductienummer beschikbaar.

Richtlijnen voor onderdelen van de beschrijving

Hieronder volgen richtlijnen per onderdeel van de beschrijving. Het zijm aanvullingen op de algemene richtlijnen.

Titelveld - algemene materiaalaanduiding

Het subveld voor de algemene materiaalaanduiding wordt binnen het GGC in principe niet meer gebruikt in kmc 4000 Veld voor de titel en de verantwoordelijkheidsvermelding.

Varianttitels

Neem titelvarianten van het oorspronkelijke record over en voeg leverancier-specifieke titelvarianten toe als die belangrijk worden geacht, behalve als de naam van de leverancier in de titel voorkomt.

Vermeld de varianttitels in kmc 326X en verantwoord de titelvarianten in principe in een annotatie (kmc 4201).

Persoonlijke en corporatieve auteurs

Vermeld alleen persoonlijke en corporatieve auteurs die verantwoordelijk zijn voor alle voorkomens van de online resource. Namen van leveranciers worden dus niet in het record opgenomen, althans niet op algemeen niveau, behalve als het speciale digitaliseringsprojecten betreft.

Dit betekent dat kmc 321X Corporatie niet meer gebruikt mag worden voor het vermelden van leveranciers, zoals 'BBC Audiobooks' en 'NetLibrary, Inc'.

ISBN's

Voor ISBN's gelden de volgende richtlijnen:

• E-ISBN's worden behandeld als 'gewone' ISBN's. Zij worden in de kmc's 2000 ISBN en 2001 Tweede en volgend ISBN gezet. Voeg in principe tussen ronde haken de naam van de leverancier ter identicatie toe.
• De ISBN's van de oorspronkelijke, niet-elektronische versie, komen in kmc 2005 ISBN als zoeksleutel. Voeg in principe de bindwijze die behoort bij de niet-elektronische versie toe.
• Als onduidelijk is op welke versie een ISBN betrekking heeft, zoals vaak gebeurt met gelijktijdig verschenen versies, zet de ISBN's van de online versie dan in kmc 2005 ISBN als zoeksleutel.

Voorbeeld

2000 0511540728=9780511540721 (NetLibrary)
2001 =9780511581366 (Cambridge Books Online)
2005 =9780521516990*hbk
2005 =9780521360890*pbk

Overige standaardnummers

Overige standaardnummers, zoals ISMN en UPC, worden opgenomen in de specifieke kmc's: kmc 2015 ISMN, kmc 2016 Tweede en volgende ISMN e.d. en kmc 2067 UPC (Universal Product Code). Ook kmc 230X Identificatatie-, catalogus-, labelnummer kan in voorkomende gevallen worden gebruikt.

Leveranciersproductienummer (inclusief collectie gegevens) op algemeen niveau

In kmc 2230 staat het unieke nummer van de leverancier of provider. Deze kmc is herhaalbaar om alle productie- of identificatienummers van externe leveranciers in één record te kunnen registreren. Maar ook gegevens van de betreffende collectie kunnen in deze kmc worden vermeld. Hoewel dergelijke gegevens een record niet volledig leverancier-neutraal maken, is voor het GGC afgesproken om deze specifieke data van leveranciers op algemeen niveau te handhaven vanwege het belang van identificatie van de beschreven documenten.

Deze kmc omvat twee elementen die beide verplicht zijn.

• Label leverancier, omgeven door hashes (#...#)
• Productie- of identificatienummer

Verder kent kmc 2230 nog de volgende elementen:

• Omschrijving collectie, voorafgegaan door een spatie en dubbele procenttekens en afgesloten door dubbele procenttekens _%%...%%
• Afkorting van de collectie, voorafgegaan door spatie puntkomma spatie _;_
• Jaar van de collectie, voorafgegaan door een spatie en een ronde haak _( en afgesloten door een ronde haak )
• Datum van de update, voorafgegaan door een spatie en een asterisk _* en afgesloten door een asterisk *

Geen enkel element is herhaalbaar.

Aanbevolen wordt om per leverancier een label met een vaste schrijfwijze (hoofd- en kleine letters e.d.) te hanteren. Op de website van OCLC staat het volgende overzicht: WorldCat knowledge base collections. Klik vervolgens op 'List of content'. Dit overzicht bestaat uit verschillende kolommen; de belangrijkste zijn: 'provider_id', 'provider_name', 'collection_id' en 'collection_name'.

De gegevens uit deze vier kolommen worden als volgt in kmc 2230 opgenomen:

• Label leverancier: provider_id (The identification code used in the WorldCat knowledge base for each content provider. Each content provider has a unique ID code that can be used to search for the collection in the knowledge base administrative interface)
• Omschrijving collectie: collection_name (The commonly known name for each content collection)
• Afkorting van de collectie: collection_id (The ID code used to describe each collection in the WorldCat knowledge base. This code can also be used to search for these collections)

Hieronder volgen enkele voorbeelden van kmc 2230. De naam van de collectie is in de meeste gevallen nog niet conform de collection_name zoals hierboven is toegelicht.

Voorbeelden

2230 #muse#9781933202976
2230 #ONIX#9789071501272
2230 #netlibrary#550604989
2230 #ebrary#10513753
2230 #Palgrave#10.1057-9781137009906
2230 #EEBO#ocm38875792e
2230 #ECCO#ESTCN20186
2230 #ACLS#733996858 %%ACLS Humanities eBooks collection%% ; ACLSH *20120802*
2230 #RSC#773586492 %%RSC eBook Collection 2011%% ; RSCBK (2011) *20120404*
2230 #Springer#701369107 %%Springer Business and Economics%% ; SPRBE *20110513*

Leveranciersproductienummer op exemplaarniveau

Op exemplaarniveau wordt het specifieke productie- of identificatienummer van de leverancier ingevoerd in kenmerk 7880. Deze kmc is niet herhaalbaar binnen een exemplaarblok.

Deze kmc kan drie elementen omvatten:

• Label leverancier, omgeven door hashes (#...#)
• Productie- of identificatienummer
• Een tweede productie- of identificatienummer voorafgegaan door spatie-slash-spatie _/_

Geen enkel element is herhaalbaar.

Aanbevolen wordt om op exemplaarniveau dezelfde labels e.d. te hanteren als op algemeen niveau i.v.m. het zoeken in het GGC. E.e.a. is afhankelijk van de lokale situatie.

Voorbeelden

7880 #EEBO#ocm38875792e
7880 #EEBO#ocm38875792e / 152228
7880 #UVA#002304323
7880 #ECCO#ESTCN20186 / CW118549904

Editie

Editievermeldingen van de oorspronkelijke uitgever worden overgenomen. Editievermeldingen gerelateerd aan een specifieke leverancier worden weggelaten.

Uitgevers, distributeurs

Neem uitgeversinformatie op die geldt voor alle voorkomens van de online bron. Als de elektronische versie een online reproductie van een oorspronkelijk in fysieke vorm uitgegeven monografie is, wordt gewoonlijk de uitgever/distributeur uit het record van de oorspronkelijke fysieke uitgave overgenomen. Deze gegevens worden vermeld in kmc 4030 (Eerste) uitgever e.d.

Jaar van uitgave

Als de elektronische versie een online reproductie van een oorspronkelijk in fysieke vorm uitgegeven monografie is, wordt gewoonlijk het jaar van uitgave uit het record van de oorspronkelijke fysieke uitgave overgenomen. Deze gegevens worden vermeld in kmc 1100 Jaar van uitgave.

Het jaar van reproductie wordt eventueel op exemplaarniveau vermeld.

Voor een 'born-digital resource' geldt uiteraard het jaar van uitgave van deze digitale publicatie.

Collatie

• In kmc 4060 wordt '1 online resource' vermeld, al dan niet gevolgd door aanvullende informatie tussen ronde haken, zoals het aantal pagina's.
• Kmc 4061 lllustratievermelding e.d. wordt ingevuld indien van toepassing.
• kmc 4062 Formaat, afmeting(en) wordt weggelaten.

Check of de bij het oorspronkelijke document aanwezige bijlage(n) aanwezig is (zijn) en vermeld deze dan in kmc 4063 Begeleidend materiaal.

Voorbeeld 1

4060 1 online resource (25 p.)
4061 ill

Voorbeeld 2

4060 1 online resource (36 kaarten op 18 bladen)

Voorbeeld 3

4060 1 online resource (1 partituur (32 p.))
4063 1 deel (19 p.)

Serievermelding en ISSN

De volgende serievermeldingen worden in het leverancier-neutrale record verwerkt:

• Gedigitaliseerde versie van de fysieke monografie
• De serie van de fysieke versie (origineel) wordt vermeld in de leverancier-neutrale beschrijving.
• Oorspronkelijk digitaal ('born-digital') online uitgegeven monografie waarvan geen geprinte tegenhanger bekend is
• De digitale serie wordt in de leverancier-neutrale beschrijving opgenomen.
• Oorspronkelijk digitale ('born-digital') versie gelijktijdig met de fysieke versie gepubliceerd
  • Als de serie gelijk is voor beide versie, neem die serie op in de leverancier-neutrale beschrijving.
  • Als de digitale versie verschijnt als deel van een serie die verschilt van de fysieke versie, dan wordt de digitale serie vermeld in de leverancier-neutrale beschrijving.

Series van leveranciers die niet gelden voor alle online versies dienen niet aan de leverancier-neutrale beschrijving te worden toegevoegd, behalve als er sprake is van bijzondere digitaliseringsprojecten.

Voor het ISSN gelden de volgende uitgangspunten:

• Als de elektronische versie als basis fungeert voor de beschrijving en er slechts één ISSN in de te beschrijven bron voorkomt, vermeld dat ISSN dan in het reeksveld.
• Als zowel een ISSN van de gedrukte versie (p-ISSN) als van de elektronische variant (e-ISSN) in het document voorkomt, neem dan het elektronische ISSN op.
• Als de fysieke bron wordt gebruikt als basis voor de beschrijving, neem om het even welk ISSN over dat in de bron voorkomt.
• Als er geen ISSN voorkomt in de bestaande bron, voeg dan ook geen ISSN aan het serieveld toe.

URL's

Kmc 4089 Toegangsgegevens van online resources (URL) wordt door OCLC gevuld via het offline inlezen van records van onder meer e-books. Maar ook de catalogiseerders kunnen deze kmc toevoegen. Deze kmc werd in het verleden (tot februari 2013) beschermd en kon door de catalogiseerder niet gemuteerd, toegevoegd of verwijderd worden. Momenteel staat het bibliotheken vrij om kmc 4089 toe te voegen, te wijzigen e.d.

Kmc 4083 Toegangsgegevens van online resources (URL) wordt dus niet gebruikt voor leverancier-neutrale records; echter bij gratis toegankelijke providers is het verstandig om de URL wel in kmc 4083 te vermelden. Kmc 4083 kan uiteraard wel gebruikt worden in niet-leverancier-neutrale records.

Iedere bibliotheek heeft de mogelijkheid om op exemplaarniveau in kmc 7133 de gewenste URL te vermelden.

Annotatie - editie

Annotaties over leveranciers worden niet meer ingevoerd op algemeen niveau van het bibliografische record.

Dit betekent dat kmc 4203 niet meer gebruikt mag worden voor het vermelden van reproductiegegevens, zoals "Electronic reproduction. Boulder, Colo : NetLibrary, 2006. Available via World Wide Web". "Access may be limited to NetLibrary affiliated libraries." en "Electronic reproduction. Palo Alto, Calif : ebrary, 2005".

Systeemvereisten

Bij online bronnen worden de systeemvereisten gewoonlijk in kmc 4251 gezet. Dit gebeurt niet bij leverancier-neutrale records, tenzij de publicatie zeer ongebruikelijke eigenschappen heeft.

Reproductiegegevens

In het algemeen bevat een record van een reproductie twee categorieën kmc's. Enerzijds de kmc's die het originele document beschrijven, anderzijds de kmc's die betrekking hebben op de reproductie zelf. Dit betekent dat in het algemeen van elke reproductie een apart record dient te worden gemaakt. Binnen het GGC heeft men de beschikking over een aantal kmc's die speciaal bedoeld zijn om de kenmerken van de reproductie vast te leggen. U kunt hierbij denken aan het jaar waarin de reproductie is gemaakt (kmc 1109), de instantie die de reproductie heeft gemaakt (kmc 4049), de fysieke gegevens van de reproductie (kmc 4068), de uitgever van de reproductie (kmc 4048) e.d.

Bij leverancier-neutrale records is het gebruik van kmc's die de een specifieke reproductie beschrijven niet zinvol. Vandaar dat afgesproken is dat voor deze categorie reproducties op algemeen niveau in principe alleen de gegevens van het originele document worden vastgelegd.

"Beschrijving gebaseerd op record van fysieke versie"

Kmc 4201 bevat de mededeling "Beschrijving gebaseerd op record van fysieke versie" of een vergelijkbare formulering als de bron van het bibliografische record niet de online bron zelf is, maar een record van de fysieke versie van het document. Dit komt vaak voor wanneer de online bron een titelpagina mist of wanneer de bibliografische beschrijving van het record van een andere versie vollediger is dan de online bron.

Voorbeelden

Voorbeeld van een leverancier-neutraal record afkomstig uit WorldCat Collection Set Springer.

PPN 343192381
0500 Oax
1100 2012 $ cop. 2012
1110 Db
1500 /1fra
1700 /1ca
2000 146141234X=9781461412342 (electronic bk)
2005 =9781461412335
2097 #OCoLC#801435395
2230 #Springer#793911430 %%Springer Business and Economics%% ; SPRBE *20120530*
3011 Elias@Ayuk
3012 Samuel@Tambi Kaboré
4000 @S'intégrer pour s'enrichir : Intégration régionale et réduction de la pauvreté en Afrique de l'ouest / Sous la direction de Elias T. Ayuk, Samuel T. Kaboré
4030 Ottawa ; New York, NY : Springer
4060 1 online resource (xxvi, 307 p.)
4089 =A https://dx.doi.org/10.1007/978-1-4614-1234-2 =Y SpringerLink
4170 @Idées et innovation en développement international
4204 Includes bibliographical references and index
5010 #23#338.966
5030 HC79.E44 - S56 2012
5300 1083
5301 !077607155!83.46 ontwikkelingseconomie
5500 <0>Economic development $ Africa, West
5501 <0>Africa, West % Economic conditions @ 1960-